Mô tả chung

1. Gỗ ván dăm là gì ?

Ván dăm, gỗ dăm (hay còn gọi là ván PB hoặc Okal) là một sản phẩm ván gỗ công nghiệp có thành phần là các dăm gỗ, chất kết dính và các thành phần khác (Parafin, chất làm cứng…) được ép dưới nhiệt độ và áp suất cao.

2. Lịch sử hình thành & phát triển của gỗ ván dăm

Lịch sử hình thành và phát triển của ván gỗ dăm hay còn gọi là gỗ okal còn khá non trẻ có nguồn gốc xuất xứ từ Đức. Vào năm 1932, trong một nhà máy tại Bremen – Đức, Himmelheber – một nhà phát minh đồng thời là một phi công lái máy bay chiến đấu của Không Quân Đức đã phát minh ra ván dăm. Những tấm ván dăm đầu tiên được làm từ vụn gỗ, vỏ bào, mùn cưa và được kết dính bởi một loại keo đặc biệt. Tuy nhiên, mãi tới sau năm 1945, ngành công nghiệp ván gỗ dăm mới bắt đầu phát triển. Ngành công nghiệp này được hình thành đầu tiên tại Đức, sau đó lan ra Thụy Sĩ, Anh, Pháp, Bỉ, Hà Lan, Áo, Italia và Phần Lan. Châu Âu chiếm tới hơn hai phần ba tổng sản lượng ván dăm trên toàn thế giới.

3. Thành phần cấu tạo gỗ ván dăm

Thông thường, thành phần của ván dăm bao gồm khoảng 80% gỗ, 9 – 10% keo Urea Formaldehyde (UF), 7 – 10% nước và dưới 0,5% thành phần khác (Parafin, chất làm cứng…). Để tăng cường khả năng chống ẩm cho ván thì Melamine thường được thêm vào keo UF (còn gọi là keo MUF – Urea Formaldehyde biến tính bằng Melamine). Để tăng cường khả năng chống cháy cho ván thì thạch cao và xi măng đôi khi được dùng làm chất kết dính.

Nguyên liệu sản xuất thường là các loại gỗ như bạch đàn, keo hay cao su hoặc phế liệu gỗ trong quá trình chế biến (bìa bắp, phoi bào, mùn cưa…). Bên cạnh gỗ còn có thể sử dụng các loại thực vật mà trong thành phần cấu tạo có chứa Lignin và Cellulose, chẳng hạn như rơm rạ, bã mía, thân cây bông, cây lanh hay cây gai dầu.

4. Thông số chung

·        Thông thường, ván dăm có màu đặc trưng của gỗ (vàng, nâu). Ván chống ẩm thường có màu xanh và ván chống cháy thường có màu đỏ.

·        Ván dăm được coi là ổn định và trơ ở dạng tấm. Ván có thể tự phân hủy sinh học theo thời gian.

·        Ván dăm không có mùi.

·        Ván dăm có tỷ trọng trung bình từ 650 – 750 kg/m3 .

·        Các khổ ván dăm thông dụng là 1220 x 2440 và 1830 x 2440 (mm).

·        Các độ dày thông dụng của ván dăm: 17, 18, 25 (mm).

5. Quy trình sản xuất gỗ ván dăm

Các dăm gỗ, chất kết dính và các thành phần khác (Parafin, chất làm cứng…) được ép dưới nhiệt độ và áp suất cao. Quy trình sản xuất ván dăm:

·        Trước tiên, gỗ được băm thành các dăm nhỏ.

·        Sau đó, dăm gỗ được sấy ở nhiệt độ quy định.

·        Tiếp theo, dăm gỗ được sàng và phân loại thành các dăm có kích thước khác nhau.

·        Các dăm gỗ này được trộn lẫn với các chất kết dính và sau đó được chuyển sang công đoạn tạo hình.

·        Các tấm ván được tạo hình dựa trên thông số về độ dày và mật độ.

·        Sau khi được tạo hình, ván được ép sơ bộ và được cắt theo độ dài tiêu chuẩn.

·        Công đoạn tiếp theo là ép nóng – Ván được ép dưới nhiệt độ và áp suất cao.

·        Sau đó, ván được xén cạnh để loại bỏ các lỗi cạnh.

·        Công đoạn cuối cùng là chà nhẵn bề mặt và kiểm định chất lượng bề mặt ván.

6. Ưu điểm của gỗ ván dăm

·        So với gỗ ván MDF hay gỗ dán thường có giá thành thấp hơn.

·        Được cấu tạo từ các dăm gỗ nên gỗ ván dăm có độ cứng và độ bền cơ lý khá cao.

·        Ván dăm có khả năng bám vít tốt.

·        Bề mặt ván dăm tương đối phẳng nên dễ dàng ép các bề mặt trang trí như Melamine, Laminate hay Acrylic lên trên.

·        Ván dăm chống ẩm hiện được sử dụng nhiều vào lĩnh vực như: nội thất văn phòng, gia đình, trường học…

·        Bộ bàn làm việc chân sắt + mặt bàn; yếm; ốp đầu hồi sử dụng gỗ công nghiệp MFC dày 18mm hai mặt màu vân gỗ. Gỗ công nghiệp MFC hay còn gọi là ván dăm hai mặt được phủ lớp melamine màu vân gỗ hoặc đơn sắc tùy theo nhu cầu sử dụng. Tỷ trọng trung bình từ 650kg-750kg/m3 thường được sử dụng cho nội thất văn phòng với ưu điểm cứng, chịu lực và bám vít tốt. Gỗ công nghiệp kết hợp với khung sắt tạo thành bộ bàn làm việc chắc chắn và linh hoạt trong di chuyển, thay đổi vị trí…

7. Nhược điểm

·        So với các loại ván công nghiệp khác, khả năng chịu tải trọng của ván dăm kém hơn.

·        Do có cấu tạo từ các dăm gỗ nên khi cắt tấm ván, các cạnh cắt thường bị mẻ.

·        Tuổi thọ của các đồ nội thất làm bằng ván dăm nhìn chung thấp hơn các loại ván công nghiệp khác.

8. Ứng dụng

Ván dăm thường được phủ lên trên bề mặt các vật liệu trang trí đủ màu sắc để ứng dụng trong lĩnh vực nội thất văn phòng, gia đình, trường học, khách sạn…Ngoài ra, ván dăm còn được sử dụng trong lĩnh vực xây dựng như làm khuôn đổ bê tông…